Van Eyck voor het eerst uitgeleend

Voor het eerst leent Boijmans zijn vijftiende-eeuwse kroonjuweel van Jan Van Eyck uit aan een ander museum. Vanaf 1 februari is het schilderij ‘De drie Maria’s aan het graf’ van Jan van Eyck, de enige in Nederland, te zien in de grote Van Eyck tentoonstelling in België.

‘De drie Maria’s aan het graf’ van Jan van Eyck was ooit onderdeel van de collectie van Daniel George Van Beuningen. De kunstverzamelaar verwierf het in Londen voor 250.000 Britse pond, zijn duurste aankoop ooit. Van Beuningen had een voorliefde voor de vroege Vlaamse schilderkunst, de kern van zijn verzameling. De ‘Van Eyck’, als stamvader van deze periode, was zonder twijfel zijn belangrijkste aankoop ooit. Dit grote paneel is het enige werk van Jan van Eyck in Nederland.

Conservator Friso Lammertse: “De Drie Maria’s aan het Graf is nu een van de juwelen in de collectie van het museum. De weergave van licht en schaduw en het prachtige landschap laten zien welke revolutie Van Eyck aan het begin van de 15de eeuw in de schilderkunst teweegbracht. Niet voor niets is het paneel gekarakteriseerd als het belangrijkste Vlaamse schilderij uit de vijftiende eeuw in Nederlands bezit.”

Kwetsbaar

‘De drie Maria’s aan het graf’ (1425-1435) is een kwetsbaar en zeldzaam paneel, dat vanwege diens grote belang het museum nooit verliet. Het schilderij is in 2012 geconserveerd en kan nu bij uitzondering worden uitgeleend. Wereldwijd zijn er van de Vlaamse meester slechts een twintigtal werken bewaard. Op de tentoonstelling ‘Van Eyck. Een optische revolutie’ in Gent komen werken van over de gehele wereld bijeen. Onder andere ‘Portret van een man met blauwe kaproen’ (ca. 1428-30) en ‘De Annunciatie diptiek’ (ca. 1433-35) van Van Eyck zijn te zien.

Arabische invloeden

In 2012 deed conservator Alexandra van Dongen een ontdekking. De afgebeelde blauwwitte apothekerspot, die een van de Maria’s vastheeft, is een in die tijd bekend product afkomstig uit Damascus, Syrië. Het schilderij toont aldus dat er in de vijftiende eeuw een uitwisseling tussen verschillende culturen plaatsvond. Syrische pottenbakkers in Damascus keken overigens de kunst weer af van het Chinees porselein. De apothekerspot in het schilderij van Van Eyck is het vroegst bekende voorbeeld van Arabisch aardewerk dat is afgebeeld in de Europese beeldende kunst.

De drie Maria’s aan het graf op ARTtube

In de aanloop van de grote tentoonstelling ‘De weg naar Van Eyck’ in 2012 in Museum Boijmans Van Beuningen is ‘De Drie Maria's aan het Graf’ gerestaureerd. Het proces is vastgelegd. Conservator Friso Lammertse gaat in de film (ARTtube) op onderzoek uit en komt daarbij voor grote verrassingen te staan. Zie de film hier.

Boijmans in Transit

De collectie van Museum Boijmans Van Beuningen in Rotterdam groeit in 170 jaar uit tot een meesterlijke collectie van 151.000 kunstwerken. In 1935 vestigt het museum zich op zijn huidige locatie; het Museumpark. Vele decennia en miljoenen bezoekers later is het gebouw toe aan een grootschalige renovatie en vernieuwing. De wereldberoemde kunstcollectie trekt vanaf 2019 de stad Rotterdam en de wereld in. Boijmans laat de collectie ook zien in Rotterdamse schoolklassen. Ondertussen vordert de bouw van Depot Boijmans Van Beuningen, het eerste volledig publiek toegankelijke kunstdepot ter wereld dat in 2021 opent en waar wordt getoond hoe de 151.000 kunstwerken worden verzorgd.